تمهیدات
عین القضاة همدانی
میان آرا عین القضاة و استادش غزالی در رفع تزلزل عقاید تفاوت کلی و اساسی بوده است. غزالی معتقد بود که بوسیلهٔ نور باطنی که در دل او تجلی میکند تمام مشکلات روحی و عقلی خود را حل می‌نماید. ولی عین القضاة نور باطن یا «بصیرت» را فقط وسیله ادراک حقیقت عالم ازلی و امور ماورا آن میداند و علم و عقل را برای درک حقیقت این عالم ناتوان نمی‌شمارد و میگوید که علم و عقل برای «تصور» حقایق عالم ازلی توانایی دارند نه برای «ادارک» آنها.
تمام کوششهای عقلی غزالی برای درهم کوبیدن آرای فلاسفه و اساس فلاسفه مبذول شده و عین القضاة کتاب «غایه البحث عن معنی البعث» را برای علما و فلاسفه نوشته تا بوسیلهٔ‌عقل بتوانند مسئله نبوت و امور آخرت را اجمالا تصور کنند و اما برای عامه رساله جمالی را تالیف کرده و در آن مانند غزالی میگوید: «انسان عقل را نباید در امور دینی بکار برد مگر در حالت دفاع بر ضد مبدعان»
