صحبت از تئاتر و نمایشنامه که میشه قبل از هر چیز یاد هملت میافتم.
هملت رو بارها از تلویزیون دیدم به صورت فیلم و نمایشنامه، ولی هیچوقت شاهد اجرای زندهٔ اون نبودم. چیزی که ذات تئاتر هست و دیدنش از تلویزیون هیچوقت حس تئاتر نداره. کلا تعداد تئاترهایی که دیدم از تعداد انگشتان یک دست بیشتر نیست. البته منظورم تئاترهای کلاسیک هست، تئاتر تجربی بیشتر دیدم. مخصوصا زمانی که چشنواره تئاتر فجر رونق داشت شاهد تئاترهای تجربی و نمایشهای خیابانی زیادی بودیم.
اما آثاری مثل هملت شامل هیچ کدوم اینها نیست. نمایشنامه هملت جزو آثار کلاسیک هست اما از لحاظ دسته بندی حرفهای تئاتر رنسانس محسوب میشه. ولی بیشترین علاقهام به تئاتر شامل آثار ساموئل بکت میشه. مخصوصا تئاتر ابزورد. چون آثار بکت شامل دسته بندیهای مختلف تئاتر مثل مینیمالیست و پسامدرن و حتی اگزیستانسالیستی هم میشه.
بگذریم. کنجکاو شدم اثار کدام هنرمند رکورد بیشترین اجرای جهانی تئاتر رو داره؟
آمار بیشترین اجرای جهانی تئاتر رو سرچ کردم. متوجه شدم ۳ نمایشنامه اول رو «شکسپیر» نوشته.
نمایشنامه «هملت» طولانیترین اثر شکسپیر است و داستانش به قرن ۱۵ ام بر می گردد جایی که شاهزاده دانمارکی به نام «هملت» به علت مرگ پدرش از سفر آلمان به قصر خود برمی گردد. هملت نمی داند چه اتفاقی برای پدرش افتاده اما در برگشت متوجه می شود که مادر و عمویش پس از مرگ پدر هملت با هم رابطه ای عاشقانه را شروع کرده اند. هملت در خواب روح پدرش را می بیند که از نحوه کشته شدنش به واسطه برادرش برای هملت سخن می گوید، روح پدر در خواب از هملت می خواهد که از برادرش انتقام بگیرد و ....
قسمتی از متن نمایشنامه «هملت» اثر ویلیام شکسپیر:
«بودن، یا نبودن، سؤال اینجاست
آیا شایسته تر آن است که به تیر و تازیانهٔ تقدیرِ جفاپیشه تن دردهیم، و یا تیغ برکشیده و با دریایی از مصائب بجنگیم و به آنان پایان دهیم؟
بمیریم، به خواب رویم- و دیگر هیچ.
و در این خواب دریابیم که رنجها و هزاران زجری که این تن خاکی میکشد، به پایان آمده.
این سرانجامی است که مشتافانه بایستی آرزومند آن بود.
مردن، به خواب رفتن، به خواب رفتن، و شاید خواب دیدن…
ها! مشکل همین جاست؛ زیرا اندیشه اینکه در این خواب مرگ
پس از رهایی از این پیکر فانی، چه رویاهایی پدید میآید
ما را به درنگ وامیدارد؛ و همین مصلحت اندیشی است
که این گونه بر عمر مصیبت میافزاید.
وگرنه کیست که خفّت و ذلّت زمانه، ظلم ظالم،
اهانت فخرفروشان، رنجهای عشق تحقیرشده، بی شرمی منصب داران
و دست ردّی که نااهلان بر سینه شایستگان شکیبا میزنند، همه را تحمل کند،
در حالی که میتواند خویش را با خنجری برهنه خلاص کند؟»
اینجا میتونید فایل پیدیاف نمایشنامه «هملت» رو دانلود کنید. از ترجمهاش مطمئن نیستم ولی بهتر از این پیدا نکردم.